USTAWA z 9 maja 2018 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności obowiązuje od 1 lipca 2018 r.
Jeśli ktoś zajrzał do ustawy, mógł zdziwić się, że to niecała strona tekstu.
Można ją streścić jednym zdaniem: z uprawnień zdefiniowanych dużo wcześniej innym aktem prawnym może skorzystać nowa, wyodrębniona grupa świadczeniodawców. Ciężar uruchomienia tego zapisu wziął na siebie NFZ – aktualne na dziś zarządzenie to 60/2018/DSOZ z 26 czerwca 2018 roku.
Niepełnosprawni, ale kto?
Należy się spodziewać, że minister nie wymyślił sobie ustawy, bo akurat miał chwilę czasu, były sygnały o potrzebie wsparcia niepełnosprawnych (ostatnio dość wyraźne), były konsultacje, a na końcu były oparte na pewnych wnioskach decyzje. Decyzja tej ustawy to objęcie szczególną opieką grupy niepełnosprawnych o znacznym stopniu. Dlaczego tylko oni? Co z dziećmi do 16 roku życia?
Oni, ale kto? NFZ zarówno w zarządzeniu 53/2018/DSOZ i w uzupełniającym je po 6 dniach 60/2018/DSOZ w ocenie skutków regulacji z rozbrajającą szczerością pisze:
Przedmiotowa zmiana niesie za sobą dodatkowe skutki finansowe, które ze względu na dotychczasowy brak oznaczenia w systemie informatycznych osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, niemożliwe są do oszacowania. Takie dane będą możliwe do uzyskania po zmianie danych sprawozdawanych do Funduszu, zgodnych ze zmianą rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych przez świadczeniodawców, szczegółowego sposobu rejestrowania tych informacji oraz ich przekazywania podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze środków publicznych
Ani Minister ani NFZ nie jest w stanie (albo nie chce) sięgnąć do jakichkolwiek opracowań statystycznych, by wskazać, że pomoc jest skierowana do takiego procenta populacji, że niepełnosprawni w stopniu znacznym to pośród niepełnosprawnych z określonym stopniem taki procent albo ile to na 1000 niepełnosprawnych? Czy zespoły orzekające wydają co roku tyle samo orzeczeń bezterminowych, czy jest jakaś tendencja statystyczna? No, po prostu cokolwiek!
Bo taka cisza może jedynie sugerować, że tylko udajemy, ze się coś dzieje, że ten zakres działań bardziej jest sztandarowy, a nie, że zaspokaja rzeczywiste potrzeby niepełnosprawnych. Wykluczenie dzieci z tej grupy właśnie to sugeruje.

Źródło: BAEL GUS; Dane w latach 2003-2009 – na podstawie NSP 2002, dane w latach 2010 – 2012 – na podstawie NSP 2011.
Dzieci też, ale jeszcze nie dziś, może kiedyś…
NFZ określił w zarządzeniu zasady realizacji uprawnień:
- Wprowadzony zostaje nowy kod uprawnienia dodatkowego, wyróżniający realizację świadczeń dla uprawnionych.
- Na podstawie tego uprawnienia osoby te mają prawo do świadczeń bez skierowania realizowanych w ciągu 7 dni od zgłoszenia w zakresie AOS.
- W zakresie AOS nie zmienia się nic więcej w sprawie warunków umowy.
- W zakresie rehabilitacji dodany jest do każdego zakresu podstawowego zakres skojarzony, pozwalający na nielimitowaną realizację zobowiązań w ramach umowy.
Zarządzenie Prezesa NFZ sformułowano nieco na wyrost, co dziś trąci absurdem, ale w przyszłości pozwoli bez zmian dodać nowe zobowiązania, jeśli tylko powstanie taka możliwość. W przyszłości czyli nie wiadomo kiedy.
Spójrzcie dokładniej na załącznik 1n – pozycja 5 tabeli:
do zakresu podstawowego: 05.2300.021.02 Rehabilitacja dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego w ośrodku/oddziale dziennym
powstał zakres skojarzony: 05.2300.521.02 Rehabilitacja dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego w ośrodku/oddziale dziennym z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
a w nim produkty rozliczeniowe:
- osobodzień w ośrodku/oddziale dziennym w rehabilitacji dzieci w wieku do ukończenia 7 r. ż. z zaburzeniami wieku rozwojowego
- osobodzień w ośrodku/oddziale dziennym w rehabilitacji dzieci w wieku od rozpoczęcia 8 r. ż do ukończenia 18 r. ż. z zaburzeniami wieku rozwojowego
- osobodzień w ośrodku/oddziale dziennym w rehabilitacji dzieci uprawnionych na podstawie ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”
Przypominam, że zakres skojarzony dotyczy osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz fakt, że stopień niepełnosprawności jest wyznaczany dopiero po 16 roku życia. Do 16 lat orzekany jest jedynie sam fakt niepełnosprawności i jego przyczyna. Obecny stan prawny wyklucza realność skorzystania z tego zapisu zarządzenia. Zakłada to możliwość skorzystania ze świadczeń przez dzieci pod warunkiem, że są w przedziale wiekowym powyżej 16, a poniżej 18 lat i posiadają właściwe orzeczenie. Podział wiekowy świadczeń obejmujący dzieci mają też punkty skojarzone z:
- Rehabilitacja osób z dysfunkcją narządu słuchu i mowy
- Rehabilitacja osób z dysfunkcją narządu wzroku
To pierwsze dni ustawy i zarządzenia NFZ ją realizującej, a już piętrzy się krytyka. Podobno miało być coś innego, ale nie wyszło. Szybka odpowiedź miała uciąć inne żądania, przecież coś dla was robimy!
Więcej na ten temat:
http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/662322