Porada lekarska przez telefon, tak entuzjastycznie ogłoszona przez media, czym jest? Jakie ma ograniczenia, jakie zastosowanie?

Niby nic w tym niezwykłego. W zakresie statystyki świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej (tzw. komunikat ZBPOZ) od dawna sprawozdajemy pozycję: porada lekarska telefoniczna. Zazwyczaj w ilości zero. Szczerze mówiąc, nigdy nie podałem innej wartości.
Jeżeli sięgnąć aż do rozporządzenia MZ z 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. 2009 nr 139 poz. 1139) – uchylonego w 2013, to już tam w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej było określone świadczenie telefoniczne:

Co lekarz mógł powiedzieć pacjentowi? Nie był to nawet jego lekarz rodzinny, wiedział tyle, ile pacjent przekazał mu w tej jednej rozmowie. Refundacja z NFZ tych świadczeń jest typu kapitacyjnego czyli zależy od deklaracji obsługiwanego obszaru i jego populacji, a nie ilości i rodzaju porad. Troska o pacjenta i odpowiedzialność za tak udzielone porady nakazuje lekarzowi przekazanie jedynie słusznej porady: proszę przyjechać.
Wtedy jeszcze nie, ale już w 2013 roku na liście wymaganego sprzętu medycznego pojawia się :
4. rejestrator rozmów telefonicznych lub system rejestrujący rozmowy telefoniczne, z zapewnieniem archiwizacji nagrań;
Ciekawe, że lekarz z ramach nocnej i świątecznej opieki mógł udzielić porady telefonicznie, a lekarz POZ, tzw. rodzinny – już nie, a to właśnie ten drugi dysponował jakąkolwiek dokumentacją pacjenta z zawartą historią leczenia.
4 listopada ukazało się kolejne (Dz.U. 2019 poz. 2120) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (z dnia 24 września 2013 r. – Dz. U. z 2019 r. poz. 736 – tekst jednolity z 21 marca 2019). Wprowadza ono następujące zmiany:
w załączniku 1: WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH LEKARZA POZ
ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI, w części I. ust 1 (Świadczenia gwarantowane lekarza podstawowej opieki zdrowotnej obejmują) pkt 1 zamienia tekst:
poradę lekarską udzielaną w warunkach ambulatoryjnych
na:
„1) poradę lekarską udzielaną w warunkach ambulatoryjnych w bezpośrednim kontakcie ze świadczeniobiorcą lub na odległość przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności;”;
w załączniku nr 2: WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH PIELĘGNIARKI POZ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI w części I ust. 1 (Świadczenia gwarantowane pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej obejmują) pkt 2 zamienia tekst:
wizytę realizowaną w warunkach ambulatoryjnych;
na:
wizytę realizowaną w warunkach ambulatoryjnych w bezpośrednim kontakcie ze świadczeniobiorcą lub na odległość przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności;
w załączniku nr 3: WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH POŁOŻNEJ POZ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI, w części I ust. 1 (Świadczenia gwarantowane położnej podstawowej opieki zdrowotnej obejmują) pkt 1 zamienia tekst:
wizytę realizowaną w warunkach ambulatoryjnych;
na:
wizytę realizowaną w warunkach ambulatoryjnych w bezpośrednim kontakcie ze świadczeniobiorcą lub na odległość przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności;
w załączniku nr 5 w części A „NOCNA I ŚWIĄTECZNA OPIEKA ZDROWOTNA UDZIELANA W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH” w części I w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
poradę lekarską udzielaną w warunkach ambulatoryjnych w bezpośrednim kontakcie ze świadczeniobiorcą lub telefonicznie;
na:
poradę lekarską udzielaną w warunkach ambulatoryjnych w bezpośrednim kontakcie ze świadczeniobiorcą lub na odległość przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności;”.
Wszystko to usankcjonowane rozporządzeniem Ministra Zdrowia jest umożliwieniem e-wizyty z kompletem e-usług: pacjent przez telefon dostanie e-receptę i e-zwolnienie, a w przyszłości zapewne e-skierowanie w ramach kompetencji lekarza POZ.
Czasy się zmieniają i e-porada kojarzona z rozmowa telefoniczną jest już chyba archaizmem. Konsekwencją rozporządzenia jest według mnie nie tylko obowiązek archiwizacji rozmowy z pacjentem, ale zdjęć, filmów i innych plików dostarczonych w trakcie konsultacji na odległość przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności czymkolwiek one są. Czym one właściwie są? jakie są dopuszczalne formy e-porady?
Ciocia Wikipedia opisuje wspomniane przez Ministra formy łączności tak:
System teleinformatyczny – oznacza każdy system umożliwiający przetwarzanie informacji w formie elektronicznej, w tym wszystkie zasoby niezbędne do jego działania, a także infrastrukturę, organizację, pracowników i zasoby informatyczne. Definicja ta obejmuje aplikacje biznesowe, wspólne usługi IT, systemy obsługiwane na zewnątrz oraz urządzenia użytkownika końcowego.
I co wy na to? Porada e-mail? Porada przez skype lub inna wideokonsultacja? To wszystko jest dozwolone. Tylko na jaki adres to wysłać? Gdzie zadzwonić?